Boomklimmers

Neen, geen vogel (de boomklever is een vogelsoort).

Links zie je een wilgenklimmer, rechts een hazelaarklimmer.

Zo had ik de gelegenheid de wilg van dichterbij te bekijken. Het is vast al een hele oude boom. Zijn Oostkant, en het gedeelte waar de twee dikste takken splitsen, is volledig vermulmd, zoals alleen oude wilgen dat kunnen.

 

Weeral stekjes

Het ontstaan van de stekjes

De meeste stekjes maak ik op het moment van snoeien. Dan vind ik het te grote zonde om het snoeisel weg te gooien, en stop ik zoveel mogelijk in de grond. Vaak ga ik daarbij als een eekhoorn aan het werk. Net zoals een eekhoorn verspreid ik mijn buit, met als redenering dat er wel één van de plekjes zal zijn waar de stekjes zich thuis voelen. Net als een eekhoorn vergeet ik ook vaak wat ik waar heb achtergelaten. Soms, net als bij eekhoorns, duiken er dan plantjes op op plaatsen waar ik het helemaal niet meer verwachtte.

Inventaris

Sinsd deze winter probeer ik deze blog te gebruiken om bij te houden wat ik deed. Bij elke blogpost horen een aantal 'labels', om blogposts rond een bepaald thema te groeperen. Het label 'stekken' is ondertussen één van de meest uitgebreide labels - toegegeven met posts die vaak zeer gelijkaardig zijn.

Bij deze:

Ik snoeide en stekte de honingbes.

Deze korte stekjes stak ik in de moestuin in de grond, in hetzelfde bed als de vorige batch stekjes, maar beginnend aan de andere kant. Er was ruim voldoende, daarom stak ik ook nog enkele volledige takken in de grond. Enkele in de rij lavendel/tijm, en enkele in de rij van de honing- en vossenbessen.

De vossenbes stekte ik ook, maar die planten zijn nog zo jong dat ik er niet veel uit wou snoeien. Ze staan ook in de moestuin.

Werkwijze

Eénjarige (niet-verhoutte) takken afknippen. Zorgen dat er niet teveel bladknoppen overblijven (wortel en blad moeten in evenwicht zijn; zonder wortels verdampt er teveel water via het blad). De knoppen die onder de grond gaan afbreken. Takje onderaan wat beschadigen en/of schuin afknippen.

To do

Taeyberry en Loganberry ook stekken.

Wilgenwater maken om de worteling te bevorderen.

Lente-tekenen

Het was weer lekker warm vandaag -zo'n 11 °C- en de zon scheen heerlijk. Het gaf zomaar een lentegevoel. Een gevoel dat me de tuin in dreef. Heel wat planten zien de lente ook al zitten. Ik ging op zoektocht naar lente-tekenen, en werd er natuurlijk heel enthousiast van.

Daar komen de sneeuwklokjes, de bloemetjes zelfs al bijna. Niet eetbaar!

De eetbare tulpen die ik van Velt kreeg. Dit was er het eerste jaar ééntje. Ik vermoed dat dit het derde jaar is.

De bieslook is er altijd vroeg bij. En dan ziet hij er het lekkerst uit.

Kraailook.

Ik kocht enkele jaren geleden kraailook aan, het was toen één plantje (één sprietje!). Het plantje groeide goed, kwam in bloei en vormde zaad. Hij zaaide voorzichtig uit. Het jaar erop gebeurde hetzelfde, maar ik had in totaal niet meer dan een tiental plantjes (sprietjes dus). Dit jaar vind ik rijkelijk veel zaailingen, waaronder deze dikke pol. Ik begreep niet goed waarom er soms sprietjes groeien, en hier ineens een pol. Op internet vind ik vooral informatie over de polvorm. Ik moest in het Engels op zoek gaan om toch iets te vinden over het verschil tussen sprietjes en pollen, maar eigenlijk begrijp ik het nog niet hoe het gebeurt.

Je kan de bol eten als look, of de spriet als bieslook. De bol wil ik wel eens proeven, maar dan wanneer er nog meer zijn uitgezaaid, want als je de bol eet, is de plant weg.

Ook de frambozen beginnen hun groei.

Bij de honingbes was al één bladknop geopend. De honingbes is altijd heel vroeg. Het is ook de eerste bes die je kan eten.

Zonder foto, maar de graslelie komt ook al tevoorschijn. Die ziet er gelijkaardig uit als de bovenstaande bollen.

 

Horenbos

Vandaag gingen we op dorpswandeling met de lokale KWB afdeling. Tot mijn grote verbazing hoorde daar een bezoek aan een pas aangelegd voedselbos bij. 

Het was een prachtig initiatief. Vlakbij huis, en ik had er nog nooit van gehoord. Ik was helemaal onder de indruk.

Veel is er niet online over te vinden, behalve hier. Ik kreeg wel een hele mooie folder mee.

Leidraden verwijderd

 In deze post kon je lezen wat we in de winter doen in het voedselbos.

Nu is er nog een belangrijk werkje gebeurd. De leidraden zijn geknipt. 

Ik heb het over de leidraden van de perenbomen. De perenbomen staan op rijen, en zijn opgebonden aan 3 lange ijzeren kabels (beneden, midden, boven). De kabels zijn niet meer nodig omdat we de perenbomen niet meer gaan leiden. Ik vond ze zelfs op den duur hinderen, omdat ik steeds helemaal rond moest stappen om van gang tot gang te gaan. Omdat er hier en daar al wat perenbomen zijn verdwenen, zijn er in de rijen perenbomen hier en daar openingen. Dat werkt echt veel vlotter. Nu kan ik zonder manoevreren tussen kabels, en mét kruiwagen naar de volgende gang.

Op termijn moet de rijtjesstructuur verdwijnen om plaats te maken voor bos.

Mathias en Sofie verwijderden de achtergebleven bindtouwtjes.

Zomerframbozen van Tina

Eerder deze winter kreeg ik van Tina al afleggers van rode kruisbessen (lees er hier over). Nu had ze voor mij (van haar broer) frambozen mee, een pot vol! Het is een ras met grote planten, dat grote frambozen draagt. Het zijn zomerframbozen, dat betekent dat ze zullen nieuwe scheuten maken in het voorjaar, en pas volgend jaar frambozen dragen op die nieuwe scheuten. Dat is goed, want we hebben vooral herfstframbozen (die we ook gedeeltelijk laten dragen in de zomer).

De hoeveelheid plantjes die ik kreeg, verspreidde ik over een achttal plantgaten. De stevigere planten kregen hun eigen gat, wat minder grote of goed gewortelde planten gingen samen in een plantgat. Ze kwamen in een perenrij, de vierde van aan de straat denk ik.

Dankjewel nogmaals, Tina.

De 'voor'-foto

Een 'na'-foto. Het donkerbruine takje links van de lichbruine paal is de framboos. Hij zal nog mulch krijgen.

 

Open tuindag: eetbare onkruiden en wilde kruiden

Neem je agenda erbij: We houden een open tuindag. 

Wanneer: 20 maart 2022

Thema: eetbare (on)kruiden en eetbare wilde kruiden

Inschrijven hier!

Wil je liever echt een rondleiding met uitleg over het voedselbos of over de eetbare tuin? Schrijf je dan in op de nieuwsbrief en we laten het je weten wanneer we iets organiseren.

Boek: Wildplukken

 Ik las een heel fijn boek uit de bib: Wildplukken van Leoniek Bontje.

Er staan 60 planten in beschreven, met medicinale werking en recepten. Ik kende alle planten (uitgezonderd Sin-Janskruid en lievevrouwebedstro, maar daarvan ben ik zeker dat ik ze niet heb), maar leerde nog enkele dingen bij. Hieronder lijst ik op wat me bijbleef, vooral als geheugensteuntje voor mezelf.

Braamblad kan je kauwen tegen mond en keelklachten. Ik proefde al wel eens van braamblad, enkele jaren terug. Het beviel me niet, ook al had ik er heel wat werk in gestopt om de jongste, zachtste blaadjes te oogsten. Ik droogde er ook wat voor thee. Die gebruikte ik wel, maar het gaf niet echt veel smaak.

Alle soorten munt zijn goed voor luchtwegen en darmen

De bloemen van wikke zijn eetbaar. Opgepast wel met de vruchten. In de weide ter hoogte van de wilgen hadden we vorig jaar heel wat wikke.

Jonge bladeren van wilg en jong walnootblad zouden ook eetbaar zijn. Te proberen.

De wilde rucola die ik zaaide in de moestuin, staat er al enkele jaren. Het is een vaste plant, en ik moet hem dringend verplanten. Naar meerdere plaatsen, om te zien waar hij het naar zijn zin heeft.

Bloemen en zaden van wortel zijn ook eetbaar. Kunnen we zeker eens proberen.

Venkelzaad kan ik nu nog buiten vinden. Ik gebruik het wel eens om iets te kruiden, maar in de thee kunnen we ook proberen.

Blad van zuurbes, smaakt als zuring. We hebben twee zuurbessen in de weide.

Blad van kastanje zou ook eetbaar zijn, nog nooit geprobeerd. Daar moet ik eens wat over opzoeken.

Ik was vergeten dat hopplanten tweehuizig zijn, dus ofwel mannelijk ofwel vrouwelijk. Voor hop ben ik wel gewaarschuwd dat het gaat woekeren.

Van de hazelaar kan je ook jong blad en katjes eten. 

Sommige makkelijk oogstbare zaden dienen goed om kiemen te kweken. Het boek vermeldt onder andere knopkruid, melganzevoet en venkel. Het is nu een goed moment om kiemen te kweken, én de kinderen zullen het ook wel leuk vinden om te doen. 

Plantjes te ruil/te geef

Beste voedselbosvrienden,

Nu is het zeker een goed moment om plantjes te vermeerderen en te verplanten.

Ik heb plantjes in overvloed en deel ze graag met jullie. Je mag ze komen ophalen. Je kan op de linken klikken om meer info op deze blog te vinden.

Bessen:

Frambozen: gele, roze en rode, à volonté.

Enorm veel aardbeien, het zijn witte en rode. Maar helaas kan je nu niet zien wat wat is.

Doornloze braam, enkele struiken (mét advies)

Heel wat jostabes

Aalbes-stekjes. Deze zijn nog klein, en ik ben ook vergeten of het witte of rode zijn.

Kruiden

Salie, bonenkruid, kleine pimpernel, citroenmelisse, venkel, wilde marjolein

Loofbomen zoals hazelaar, es, eik, tamme kastanje, meidoorn

Okkernoot voor wie veel geduld heeft want ze zijn nog klein.

Andere, niet eetbare planten: 

Verbena

Chinese kamperfoelie

Sneeuwbes

Klimop

Zaden van klaproos, zonnebloem, korenbloem, goudsbloem, kaasjeskruid, veldsla, moerasspirea

pootgoed van aardpeer

Katjes en gezoem

 

Ik knotte een wilg naast het huis. De kinderen waren uren zoet met het verzamelen en ontbloten van de katjes ervan. Ze verzamelden de heerlijk zachte, witte katjes in een doosje en namen het overal mee, onder andere naar de perenboomgaard. Daar vroegen ze naar meer takken met katjes, maar er was geen wilg met katjes. Ze moesten vrede nemen met de hazelaarkatjes (de wormachtige). 

Bij de hazelaar in bloei was het een heerlijk druk gezoem, nu midden in de winter.

Hier kan je nog over wilgenkatjes lezen.

Juffertje-in -het-groen of zwarte komijn

Wij eten soms een Turks brood uit de Colruyt. Op de korst zit sesamzaad en ook een zwart zaad. Dit zwarte zaad is afkomstig van de plant Juffertje-in-'t-groen. Het heet ook wel zwarte komijn (of nootmuskaatbloem, nigella, uienzaad en kalonji)

Het zaad zit in indrukwekkende zaaddozen van wel 2 centimeter groot.

De zaden zijn best kruidig en hebben heel wat positieve uitwerkingen.

 

Dit zijn de zaailingen (ja op 2 januari). Ze zijn soms te verwarren met wortel, maar het plantje krijgt al snel een andere vorm dan een wortelplant. Ik heb geen idee of ze een eventuele vorst kunnen overleven (volgens deze bron kunnen ze lichte vorst overleven)

Ook de bloemen zijn prachtig én eetbaar! Hier vind je er een fotootje van.

Rode kruisbes adoptie en stekkenactie

Over kruisbessen

In de zomer maakten we confituur van een dikke lading rode kruisbessen van bij buurvrouw Tina. Die confituur viel bij veel mensen in de smaak, onder andere bij enkele bezoekers van de open tuindagen.

We gingen bij Tina langs met het idee enkele takjes af te knippen om stekjes te maken. We kregen echter zowaar al echte plantjes! Kruisbessentakken zijn behoorlijk slap. Ze groeien aanvankelijk omhoog, maar buigen op een zekere lengte terug af richting de grond. Onpraktisch want het is niet evident een oogstvriendelijke vorm te snoeien, en de takken komen als snel tussen gras en onkruid terecht. Maar elk nadeel heb zijn voordeel: bij Tina hadden meerdere van deze takken reeds worteltjes. Ik moest ze dus gewoon afknippen en verplanten. Deze vermeerderingstechniek heet afleggen. Ik kreeg eerder al afleggers van bessenstruiken van bij Noor. Ik vermeerderde ook al goji-bessen op deze manier.

Van Tina kreeg ik ook nog wat takjes voor stekken mee van haar rode bessenstruik. Die droeg deze zomer echt zeer rijkelijk.

Ik snoeide ook alle bessenstruiken in de moestuin en maakte ook hiermee weer heel wat stekjes. Bij de kruisbes snoeide ik heel drastisch. Alle takken die niet in een hoek van minstens 45° groeien, knipte ik weg, ik dunde heel wat uit, en ik snoeide de dikkere takken op hun buigpunt af. Ik vond er ook twee spontaan ontstane afleggers, één ging naar het stekjesbed, en ééntje gaat later naar de perenboomgaard.

Hieronder staat een inventaris van mijn stekactie, vooral voor mezelf, om niet te vergeten wat waar staat:

Rode kruisbes van Tina:

De twee grootste planten plaatste ik onmiddellijk in de perenboomgaard

Twee kleinere plantjes kwamen in het kweekrijtje aan de compostbakken.

Nog twee kleinere plantjes in het stekjesbed in de moestuin

Rode aalbes-stekjes van Tina: bij de tijm ter hoogte van de trampoline.

Overzicht stekjesbed te beginnen aan blauwe bessenstruik:

de oude, onbekende stekjes. onkruidvrij gemaakt en gemulchd

de stekjes zijn niet zichtbaar op de foto, maar de rijtjes zijn aangeduid met bamboe

1. oudere stekjes, geen idee van welke moederplant (wit of rood). Waarschijnlijk deze.
2. 2 rode kruisbes van Tina rechts, 1 groene kruisbes van eigen kweek links, aangeduid met bamboe
3. stekjes van de 2e struik te tellen van bij Mia (rood of wit). Start en einde aangeduid met bamboe
4. stekjes van 3e struik (rood of wit), met bamboe
5. stekjes van blauwe bes, met bamboe

Tip: onderaan deze post staan enkele 'labels'. Je kan erop klikken om meer te leren over stekken, vermeerderen, kruisbes of voedselbosvrienden. Voedselbosvrienden is een label dat ik gebruik voor alle mensen die planten doneren of meebrengen, of op een andere manier helpen aan de groei van het voedselbos.

Letterzetterkunst

 Vorig jaar mochten we bij de buurvrouw enkele dennen vellen. Sommige stukken daarvan kunnen we nu pas opruimen. De schors is reeds verdwenen, en zo zijn de mooie tekeningen van de letterzetter verschenen.

De letterzetter veroorzaakt heel wat schade (in combinatie met klimaatverandering). Hier kan je er meer over lezen.